ARALIKLAR

Aralıklar

İki nota arasındaki mesafeye "aralık" denir. Arka arkaya duyulan iki ses arasındaki mesafe, "melodik aralık"olarak, aynı anda duyulan iki ses arasındaki mesafe ise "armonik aralık" olarak tanımlanır.

Tam Aralık / Yarım Aralık:

Eşit Tamperaman Sistem (Klasik Batı Müziği) :

Klasik Batı Müziği'nde bir tam ses (örneğin, Do-Re) iki eşit parçaya ayrılır. Elde edilen her bir parçaya bir yarım aralık adı verilir.

Do------------------1/2------------------Do# = Re  -------------------1/2---------------- Re

Makamsal Sistem:

Türk Sanat Musikisi sisteminde bir tam ses aralığı (örneğin Do-Re) dokuz eşit parçaya ayrılır. Elde edilen notaların her biri 'koma' olarak adlandırılır.

Do------- I---------I---------I---------I----------I----------I----------I----------I-------- Re

1/9

1/9

1/9

1/9

1/9

1/9

1/9

1/9

1/9

Biz bu mettota eşit tampereman sistemden hareket edeceğiz.

Diyatonik Aralıklar: Herhangi bir majör ve minör gamın içindeki sesler arasındaki aralıklara denir. Majör gamın 4. ve 7. sesleri, minör gamın 2. ve 6. sesleri arasındaki ilişki bu tanımın dışında kalır. Tam, majör ve minör olmak üzere 3 adet diyatonik aralık vardır.

Tam Aralıklar: 4 aralığı tam aralık olarak adlandırıyoruz:

• Unison: 2 farklı ses kaynağının verdiği aynı frekanstaki sestir. Örneğin gitar ve keman unison çalsın dendiğinde iki enstrüman aynı frekanstaki notayı çalar.
• Tam 4'lü (T4): 5 yarım sesten oluşur. Herhangi bir majör ve minör gamın 1. ve 4. sesi arasındaki aralıktır.
• Tam 5'li (T5): 7 yarım sesten oluşur. Herhangi bir majör ve minör gamın 1. ve 5. sesi arasındaki aralıktır.
• Oktav (Tam 8'li): 12 yarım sesten oluşur. Herhangi bir gamın ilk ve son sesi arasındaki aralıktır.

Bu aralıklara tam denmesinin nedeni, bir sesin ilk 3 doğuşkan1 sesini bu aralıkların oluşturmasıdır.

Tam 4'lü Aralıklar:

Tam 5'li Aralıklar:

Majör ve Minör Aralıklar

2'li, 3'lü, 6'lı ve 7'li aralıklar, majör ve minör aralık olarak adlandırılır.

Majör 2'li Aralık (M2): 1tam sesten oluşur. Herhangi bir majör gamın 1. ve 2. sesleri arasındaki aralıktır.

Do Majör Gamı

Fa Diyez Majör Gamı

Örnekler:

Minör 2'li Aralık (m2):

1yarım sesten oluşur. Herhangi bir majör 2'li aralığın 2. sesini yarım ses pesleştirdiğimizde elde ettiğimiz aralıktır.

Majör 3'lü Aralık (M3): 2tam sesten oluşur. Herhangi bir majör gamın 1. ve 3. sesleri arasındaki aralıktır.

Minör 3'lü Aralık (m3): 1tam ve 1 yarım sesten oluşur. Herhangi bir majör 3'lü aralığın 2. sesini yarım ses pesleştirdiğimizde elde ettiğimiz aralıktır.

Majör 6'lı Aralık (M6): 9 yarım sesten oluşur. Herhangi bir majör gamın 1. ve 6. sesleri arasındaki aralıktır.

Minör 6'lı Aralık (m6): 8 yarım sesten oluşur. Herhangi bir majör 6'lı aralığın 2. sesini yarım ses pesleştirdiğimizde elde ettiğimiz aralıktır.

Majör 7'li Aralık (M7): 11yarım sesten oluşur. Herhangi bir majör gamın 1. ve 7. sesleri arasındaki aralıktır.

Minör 7'li Aralık (m7): 10 yarım sesten oluşur. Herhangi bir majör 7'li aralığın 2. sesini yarım ses pesleştirdiğimizde elde ettiğimiz aralıktır.

Eksiltilmiş Aralıklar (o): Herhangi bir tam veya minör aralığın yarım ses pesleştirilmesiyle oluşan aralıklardır.

Örnekler

Arttırılmış Aralıklar (+): Herhangi bir tam veya majör aralığın yarım ses tizleştirilmesiyle oluşan aralıklardır.

Örnekler

Do majör üzerinden tüm aralıklar

_______________________________________________________________________

1) Bir ses, bu sesin doğuşkanları (ing. overtone series) dediğimiz birçok sesten oluşur. Aşağıdaki tabloda Do sesinin içindeki bazı doğuşkanlar sırasıyla gösterilmiştir: